وبلاگ کسب و کار
» معرفی اوراق حق تقدم سهام
معرفی اوراق گواهی حق تقدم سهام
اوراق مشارکت و اوراق اجاره، جزو اوراق بهادار با درآمد ثابت محسوب می شوند، زيرا هيچ گونه ريسکی ندارند و بازدهی آن ها تضمين شده است، اما سهام، جزو اوراق بهادار دارای ريسک محسوب ميشود و البته، خريداران سهام در ازای پذيرش اين ريسک، می توانند بازدهی بيشتر از بازدهی اوراق مشارکت و اوراق اجاره بدست آورند.در اين قسمت، قصد داريم يکي ديگر از انواع اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس را به شما معرفی کنيم، اوراق بهاداری که به نوعی، وابسته به سهام محسوب شده و ريسک آن نيز تقريبا با ريسک سهام برابر است. اسم اين ورقه بهادار، گواهی حق تقدم خريد سهام است.
گواهی حق تقدم خريد سهام چيست
حتما به خاطر داريد که در تشريح مزايای سهام، گفتيم که يکی از مزايای سهام در مقايسه با ساير انواع اوراق بهادار اين است که چون سهام داران يک شرکت، در واقع به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می شوند، در خريد سهام جديد شرکت نيز اولويت قرار دارند. به اين اولويت، حق تقدم خريد سهام می گويند.
به عنوان مثال، فرض کنيد شرکت الف قصد دارد با انتشار سهام جديد در بورس، سرمايه خود را 20 درصد افزايش داده و از 10 ميليارد تومان، به 12 ميليارد تومان برساند. باتوجه به اينکه قيمت اسمي هريک از سهام شرکت های پذيرفته شده در بورس، 100 تومان است، بنابراين شرکت مذکور براي آن که سرمايه خود را 2 ميليارد تومان افزايش دهد، بايد 20 ميليون سهم 100 تومانی منتشر کند
2000000000=100×20000000
طبيعتا در اين حالت، سهام داران فعلي شرکت الف براي خريد سهام جديد شرکت حق تقدم دارند و می توانند به ميزان 20 درصد تعداد سهام موجود خود يعنی متناسب با درصد افزايش سرمايه شرکت سهام جديد با قيمت 100 تومان بخرند، بنابراين، اگر فردی مالک 1000 سهم شرکت الف باشد، می تواند يعنی 200 سهم جديد با قيمت اسمی 100 تومان خريداری کند.
200=20%×1000
اما اين حق تقدم، چه جذابيتی برای سهام داران فعلی شرکت دارد
حتما به خاطر داريد که گفتيم قيمت سهام اغلب شرکت ها در بورس، بيشتر از قيمت اسمی آن است، به عنوان مثال، اگرچه قيمت اسمی سهام شرکت الف 100 تومان است، اما ممکن است قيمت اين سهم در بورس، 150 تومان باشد. در اين صورت، قيمت بازار سهام شرکت الف، 50 تومان بيشتر از قيمت اسمی آن خواهد بود، بنابراين، سهامداران فعلی اين شرکت با خريد سهام جديد، در واقع 50 تومان به ازای هر سهم سود بدست ميآورند، سودی که تنها به سهامداران فعلی شرکت تعلق دارد.
50 =100 - 150
گواهی حق تقدم خريد سهام چيست
تاکنون با مزايای حق تقدم خريد سهام برای سهام داران فعلی شرکت آشنا شده ايد. اما شايد اين دو سوال درباره حق تقدم، ذهن شما را به خود مشغول کرده باشد
سهام داران فعلي چه گونه از تصميم شرکت برای افزايش سرمايه مطلع ميشوند
آيا سهام داران فعلی، ملزم به استفاده از حق تقدم خود هستند و درصورت استفاده نکردن از حق تقدم، از کسب سود ناشی از مابهالتفاوت قيمت اسمی و قيمت بازار سهم محروم خواهند شد
پس از آن که موضوع افزايش سرمايه شرکت به تصويب رسيد، موضوع در روزنامه کثيرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمي شرکت انتخاب شده، منتشر می شود تا همه سهام داران از اين تصيم مطلع شوند. هم چنين فرمی برای سهام داران آن شرکت ارسال شده و از آن ها درخواست می شود تا درصورت تمايل به استفاده از حق تقدم خود براي خريد سهام جديد، فرم مذکور را تکميل و برای شرکت ارسال نمايند. به اين فرم، اصطلاحا گواهی حق تقدم خريد سهام گفته می شود. سهام داران شرکت پس از دريافت گواهی حق تقدم خريد سهام، ممکن است به يکی از سه روش زير اقدام کنند
۱.فرم مذکور را در مهلت تعيين شده که معمولا 60 روز است تکميل و براي شرکت ارسال کنند. اين اقدام به منزله تمايل سهامدار به مشارکت در افزايش سرمايه شرکت است. بنابراين وی بايد علاوه بر تکميل فرم، مبلغ اسمی سهام را به حساب شرکت واريز نمايند تا سهام جديد، به نام آن ها صادر شود.
۲.برخی از سهام داران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزايش سرمايه شرکت و يا هر دليل ديگر، در مهلت تعيين شده هيچ اقدامی نکنند. در اين حالت، شرکت پس از پايان مهلت مقرر، سهام باقی مانده را با قيمت روز بازار، در بورس فروخته و مابه التفاوت قيمت اسمی و قيمت بازار را به حساب سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکرده اند، واريز ميکند.
۳. دسته سوم از سرمايه گذاران، افرادی هستند که گواهی حق تقدم خريد سهام خود را در بورس می فروشند. اين گروه از سهام داران می توانند برای فروش گواهی حق تقدم سهام خود، به يکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه و اين گواهي را به قيمت روز بازار، به فروش برسانند. قيمت گواهی حق تقدم در بورس، معمولامعادل تفاوت قيمت اسمی 100 تومان و قيمت بازار سهم است. بنابراين، اگر مثلا قيمت سهام شرکت الف در بورس، 150 تومان باشد، قيمت گواهي حق تقدم خريد سهام شرکت الف در بورس، حدودا 50 تومان خواهد بود
50 =100 - 150
طبيعتا گواهی حق تقدم خريد سهام، برای آن دسته از سرمايه گذارانی که انتظار دارند قيمت سهم مذکور در آينده با افزايش مواجه شود، جذابيت دارد، زيرا با خريد اين گواهی، می توانند سهام دار شرکت مذکور شوند.
از آن جا که گواهی حق تقدم خريد سهام نيز همانند سهام، در بورس داد و ستد می شود، بنابراين يک ورقه بهادار به شمار می رود.
نکته قابل توجه اين که در هر صورت، مزاياي ناشی از حق تقدم، به سهام داران شرکت تعلق دارند و حتی درصورت عدم استفاده آن ها از حق تقدم، آنها از کسب اين مزايا محروم نخواهند شد، اگرچه برخی سهام داران ترجيح می دهند با دريافت سهام جديد، از اين مزايا استفاده کنند و برخی ديگر، با فروش گواهی حق تقدم خود در بورس.
