وبلاگ کسب و کار
» عوامل موثر بر قیمت سهام چیست
عوامل موثر بر قيمت سهام چیست؟
عوامل مرتبط با صنعت
عوامل مرتبط با صنعتی هستند که شرکت، در آن صنعت فعاليت می کند. برای مثال، عوامل مرتبط با صنعت سيمان، پتروشيمی خودروسازی، ساختمان وبه طور خاص بر قيمت سهام شرکت های فعال در اين صنايع تاثير می گذارند. اما عوامل مرتبط با صنعت، دقيقا چه هستند.
1. نحوه قيمت گذاری محصولات، نخستين عاملي که بر قيمت سهام شرکت های فعال در يک صنعت تاثير مستقيم دارد، نحوه قيمت گذاری محصولات آن صنعت است. برای مثال، فرض کنيد قيمت محصولات شرکت های خودروسازی بدون دخالت دولت و براساس ميزان عرضه و تقاضا در بازار تعيين شود. طبيعتا انتظار سرمايه گذاران از ميزان درآمد و سودآوری شرکت های،خودروسازی در اين شرايط، متفاوت از زمانی خواهد بود که دولت با هدف تنظيم بازار، مستقيما بر قيمت خودروهای توليد داخل، نظارت کرده و قيمت آن ها را تعيين کند. بنابراين، نحوه قيمت گذاری محصولات در يک صنعت، مي تواند قيمت سهام شرکت های فعال در آن صنعت را تحت تاثير قرار دهد.
2. ميزان عرضه و تقاضا برای محصولات، دومين عامل از مجموعه عوامل مرتبط با صنعت، ميزان عرضه و تقاضا براي محصولاتی است که شرکت های فعال در آن صنعت، توليد مي کنند. برای مثال، رونق صنعت ساختمان سازی در کشور، مي تواند به افزايش تقاضا برای مصالح ساختمانی ازجمله سيمان منجر شده و اين افزايش تقاضا نيز به دليل تاثير مستقيمی که بر ميزان فروش و سودآوری شرکت های سيمانی دارد، افزايش قيمت سهام اين شرکت ها در بورس را بدنبال داشته باشد.
3- رقابتی يا انحصاری بودن صنعت، هراندازه يک محصول انحصاري تر باشد، امکان سودآوری شرکت های توليدکننده آن محصـول بيشتر خواهد بود، زيرا به علت نبود رقيب، توليدکننده مي تواند هر قيمتی را که خواست، برای محصول خود تعيين کند. طبيعتا، با ورود رقبای جديد به يک صنعت و افزايش شدت رقابت در آن صنعت، از ميزان انحصار شرکت ها کاسته شده و سودآوری آن ها نيز کاهش خواهد يافت. بنابراين لازم است سرمايه گذار قبل از خريد سهام يک شرکت، وضعيت حال و آينده صنعت موردنظر را ازنظر ميزان انحصار، احتمال ورود رقبای جديد و تاثير آن بر قيمت سهام شرکت به طور کامل بررسی کند.
4- حجم سرمايه گذاری در صنعت، ميزان سرمايه گذاری های صورت گرفته و جهت گيری دولت و بخش خصوصی درخصوص يک صنعت، مي تواند چشم انداز آينده آن صنعت را تا حد زيادی مشخص کرده و به سرمايه گذاران در تصميم گيری برای خريد يا فروش سهام شرکت های فعال در آن صنعت کمک کند. هر اندازه حجم سرمايه گذاری ها در يک صنعت بيشتر باشد، به معنای آن است که انتظار سودآوری در آن صنعت بيشتر است.
5- وضعيت صنايع مرتبط،يکی از عوامل اثرگذار بر قيمت شرکت ها در صنايع مختلف، وضعيت صنايع مرتبط با صنعت موردنظر است. برای مثال، صنعت فولاد به طور مستقيم با صنايعی مانند استخراج سنگ آهن و همچنين صنعت خودروسازی در ارتباط است، زيرا از يک سو سنگ آهن، اصلی ترين ماده اوليه موردنياز برای توليد فولاد است و از سوی ديگر، محصولات فولادی به طور مستقيم در صنايعی مانند خودروسازی به کار برده ميشود. بنابراين، هرگونه رکود و يا رونق در صنايع قبل و بعد از صنعت فولاد، مي تواند قيمت سهام شرکت های فعال در اين صنعت را تحت تاثير قرار دهد.
6- تحولات فناوری ،سرعت تغيير فناوری در صنايع، از ديگر عوامل اثرگذار بر قيمت سهام حاضر در آن صنعت است. برای مثال، سرعت تغييرات فناوری در صنعت ارتباطات بسيار بيشتر از سرعت تغييرات فناوری در صنعت سيمان است. طبيعتا هر اندازه سرعت تغيير فناوری در يک صنعت بيشتر باشد، ميزان تغييرات قيمت سهام شرکت های حاضر در آن صنعت بيشتر خواهد بود. هم چنين لازم است سرمايه گذار هنگام خريد سهام شرکت هایی که تحولات فناوری در آن ها بسيار سريع است، به اين موضوع توجه داشته باشد که ايا شرکت مذکور، توانایی انطباق سريع با تغييرات فناوری را دارد يا خيرعوامل موثر بر قيمت سهام، عوامل درونی شرکت
در اين قسمت، قصد داريم درباره سومين دسته از عوامل موثر در تعيين قيمت سهام شرکت ها، يعنی عوامل درونی يا اصطلاحا عوامل خرد صحبت کنيم. برخلاف عوامل محيطي و عوامل مرتبط با صنعت، عوامل درونی همان طور که از اسمش هم پيداست، به وضعيت داخلی شرکت مربوط اند. در ادامه، مهم ترين عوامل درونی موثر بر قيمت سهام را برای شما بازگو مي کنيم.
1.ميزان سودآوری شرکت و ثبات آن، بدون ترديد، مهم ترين انگيزه يک سرمايه گذار از خريد سهام شرکت، کسب سود است. برای يک سرمايه گذار بسيار مهم است که شرکتی که سهم اش را خريده، بتواند عملکرد مناسبی داشته و سود قابل قبولی در پايان سال بدست آورد. البته، تداوم روند سودآوری نيز بسيار حائز اهميت است، چرا که از ديد سرمايه گذاران، شرکتی که فقط در يک دوره سود خوبی کسب کند، اما نتواند به اين روند ادامه دهد، گزينه مناسبی براي سرمايه گذاری نخواهد بود. نکته ديگری که بايد مورد توجه قرار گيرد اين است که شرکت ها، در سال های آغازين فعاليت خود، سودآوری چندان بالایی ندارند و به تدريج، روند سودآوری آن ها بهبود مي يابد که لازم است سرمايه گذاران به اين موضوع توجه داشته و با ديد بلندمدت، سودآوری شرکت را مورد ارزيابی قرار دهند.
2- نسبت قيمت به درآمد سهم E.P نسبت P به E از تقسيم کردن قيمت سهم Price به سود ساليانه سهم Earning بدست مي آيد. برای مثال، دو شرکت الف و ب را که هر دو در صنعت ساختمان فعاليت ميکنند و در اغلب شرايط نيز با هم يکسان هستند، درنظر بگيريد. اگر سود سهام هر دو شرکت در پايان سال 100 تومان باشد، اما قيمت سهام شرکت الف در بورس 500 تومان و قيمت سهام شرکت ب، 1000 تومان، شما چه نتيجه ای خواهيد گرفت طبيعتا اولين چيزی که به ذهن ميرسد اين است که با فرض تداوم روند سودآوری، شرکت الف پس از 5 سال، خواهد توانست اصل سرمايه سهام دارانش را از محل سود سهام، تامين نمايد 5=100.500 درحالی که اين مدت در شرکت ب، 10 سال است 10=100.1000 بنابراين، احتمالا شرکت الف در مقايسه با شرکت ب در وضعيت مناسب تری قرار دارد. معمولا در شرايط يکسان، هر اندازه نسبت P به E يک شرکت در مقايسه با ساير شرکت های موجود در آن صنعت کمتر باشد، نشان دهنده ارزنده بودن سهم است.
هم چنين با بررسی نسبت P به E يک شرکت و مقايسه آن با نسبت P به E ساير شرکت هاي فعال در آن صنعت، مي توان دريافت که آيا قيمتی که هم اکنون برای سهم مذکور در بورس تعيين شده، قيمت مناسبی است يا خير البته بايد توجه داشت که نسبت P به E تنها يکی از معيارهای ارزيابی سهم است و نبايد به تنهایی و بدون درنظر گرفتن ساير معيارها، ملاک تصميم گيریی قرار گيرد.
3- قابليت نقدشوندگی سهام، قبلا هم توضيح داديم که يکي از ويژگی هایی يک دارایی خوب، اين است که سريع به پول نقد تبديل شود. سهام نيز به عنوان يک دارایی، از اين ويژگی مستثنی نيست و طبيعتا سهامداران انتظار دارند هر زمان که خواستند، بتوانند سهام خود را فروخته و به پول نقد تبديل کنند. هر اندازه حجم معاملات، دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده يک شرکت در بورس بيشتر باشد، نشان دهنده قابليت نقدشوندگی بالایی اين سهم است.
4- وضعيت دارایی ها و بدهی های شرکت، با بررسی صورت های مالی اساسی شرکت ازجمله ترازنامه، می توان شناخت خوبی نسبت به وضعيت مالی شرکت و به خصوص ميزان دارایی ها و بدهی های آن بدست آورد. طبيعتا برای سهامدار، به عنوان فردی که به نسبت سهامش مالک شرکت محسوب می شود، اين موضوع بسيار حائز اهميت است که شرکت، چه دارایی هایی در اختيار دارد، به چه ميزان بدهی دارد و آيا براساس اين حجم دارایی و بدهی، سهام شرکت برای خريد مناسب است يا خير با بررسی ترازنامه و ساير صورت های مالی شرکت، ميتوان اين اطلاعات را بدست آورد.
5- طرح های توسعه شرکت،هر اندازه طرح های توسعه ایی در يک شرکت بيشتر باشد، نشان دهنده رشد و پويایی آن شرکت خواهد بود. بنابراين وجود طرح های توسعه ایی می تواند يکی از نشانه های ارزنده بودن سهام شرکت باشد. البته بايد هدف از انجام طرح توسعه ایی در شرکت و ميزان تاثير آن در فروش و سودآوری شرکت، به طور کامل مورد بررسی قرار گيرد، زيرا همه طرح هاي توسعه ایی به يک اندازه در شرکت تاثيرگذار نيستند، مثلا طرح هایی که براي تعويض ماشين آلات فرسوده يک شرکت اجرا می شود، در مقايسه با طرح هایی که با هدف راه اندازی خطوط توليد جديد اجرا می شود، تاثير کم تری در ميزان سودآوری شرکت دارند.
6. ميزان سهام در دست مردم، هرچه تعداد بيشتری از مردم، سهام دار يک شرکت باشند، وضعيت آن سهم مناسب تر خواهد بود، زيرا اولا همواره خريداران و فروشندگان زيادی برای سهم وجود داشته و در نتيجه، قابليت نقدشوندگی سهم در بورس افزايش مي يابد و ثانيا امکان دستکاری قيمت سهم توسط گروهی خاص از سهام داران، کاهش مييابد. به آن بخش از سهام شرکت که در اختيار تعداد زيادی سرمايه گذاران قرار دارد، سهام شناور آزاد گفته می شود.
7.ترکيب سهام داران شرکت، وجود برخی نهادها و سازمان های بزرگ به عنوان سهام داران عمده يک شرکت، می تواند به عنوان نقطه قوت برای سهام آن شرکت محسوب شود، زيرا سهام داران عمده در شرايط خاص می توانند با حمايت از سهم، مانع از افت قيمت سهام و در نتيجه، ضرر و زيان سهام داران شوند. البته وجود سازمان ها و نهادها در ترکيب سهامداری يک شرکت، لزوما به معنای حمايت آنان از سهم نيست و بايد عمل کرد گذشته سهام داران عمده در اين خصوص مورد بررسی قرار گيرد.
