» ساز و کار فروش تعهدی در بورس
ساز و کار فروش تعهدی در بورس
بهطور ساده، فرآیند انجام معاملات فروش تعهدی به شرح زیر است:
گام اول: متقاضی به وکالت از مالک و به نام مالک سهم را در بازار به فروش میرساند.
گام دوم: متقاضی منتظر میماند تا سهم کاهش یابد.
گام سوم: متقاضی سهم را به وکالت از مالک و به نام مالک از بازار خریداری میکند.
گام چهارم: پس از بازگرداندن سهم به مالک، مابهالتفاوت بین قیمت خرید و فروش بهعنوان سود متقاضی به متقاضی داده میشود.
در مثال بالا توضیح دادیم که سرمایه گذار پیش بینی میکند که قرار است قیمت سهم در آینده کاهش یابد و قیمت سهم هم کاهش پیدا میکند و سرمایه گذار از این معامله منتفع می شود. اما حالتی را تصور کنید که پیش بینی سرمایه گذار درست نباشد و برخلاف انتظار قیمت سهم در بازار افزایش یابد. بنابراین سرمایه گذار در این حالت باید با قیمت بالاتری سهم را خریداری کند و به سرمایه گذار دیگری که سهم را از او قرض گرفته بود؛ برگرداند و در نتیجه متحمل زیان می شود که مقدار زیان هم دقیقا مانند فرمول بالا ولی در جهت برعکس محاسبه می شود. در این حالت متقاضی متحمل زیان و مالک سهم سود کسب می کند.
فرآیند انجام معاملات فروش تعهدی در بورس
فروش تعهدی از طریق سامانه معاملات کارگزاری به سادگی قابل انجام است و افرادی که دارای کد بورسی می باشند، میتوانند اقدام به فروش تعهدی نمایند. حال برای فعال کردن فروش تعهدی در کارگزاری برای انجام معاملات هم متقاضی و هم مالک باید قراردادی تحت عنوان فروش تعهدی را امضا کنند و در نهایت این دسترسی برایشان فعال خواهد شد. پس برای انجام معاملات فروش تعهدی نیاز به یک کد بورسی جدید ندارید. این فرایند معمولا از طریق کارگزاریها با انعقاد قراردادی بهعنوان قرارداد مارجین و افتتاح حساب مارجین مدیریت میشود. با افتتاح حساب مارجین، کارگزار دو نوع اعتبار در اختیار مشتری قرار میدهد: اعتبار به شکل وام نقدی و اعتبار به شکل سهام؛ که یکی خرید اعتباری و دیگری فروش تعهدی و همچنین وام به شکل سهمی هستند. لذا خرید اعتباری و فروش استقراضی را میتوان دو روی یک سکه مفروض دانست.
ساز و کار مالک در فروش تعهدی چگونه است
سرمایه گذارانی که تمایل دارند برای مدت طولانی سهامشان را نگهداری کنند و جز افزایش قیمت در این مرحله سودی نمی برند قادرند با مکانیزم فروش تعهدی، در بازه زمانی که تمایل به فروش سهم ندارند، آن را در اختیار کسانی قرار دهند که متقاضی فروش تعهدی هستند. در این حالت متقاضیان، سهمی که از مالک قرض گرفته اند را به وکالت از مالک در بازار می فروشند. در این حالت وجه حاصل از فروش سهام به حساب مالک واریز و مالک میتواند این وجوه را به دو صورت که شامل سپرده بانکی یا خرید صندوقهای قابل معامله با درآمد ثابت می باشد، در بازار سرمایهگذاری نماید. توجه داشته باشید که مالک در حالت عادی و غیر فروش تعهدی، قادر به کسب سود از سرمایه درگیر شده برای سهم نگهداری شده، در حالت قبل نبود؛بنابرایبن در این حالت مالک هم از بابت افزایش قیمت سهم سود میکند و هم از بابت دریافت سودی معادل سود سپرده بانکی.
ساز و کار متقاضی در فروش تعهدی چگونه است
سرمایه گذارانی که با استفاده از تحلیل های موجود در بازار مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و یا حتی تابلو خوانی و رفتار شناسی معاملات انتظار کاهش قیمت سهم را دارند؛ قادرند از طریق فروش تعهدی اقدام به فروش سهم کرده و پس از کاهش قیمت، آن را در قیمت پایینتر مجددا خریداری کنند و از این تفاوت قیمت منتفع شوند. از طرفی متقاضی برای فروش تعهدی، نیاز به پرداخت وجه تضمین دارند. وجه تضمین هم، درصدی از کل ارزش قرارداد است که باید توسط متقاضی پرداخت شود. درواقع متقاضی با پرداخت بخشی از ارزش قرارداد از سود حاصل از اختلاف قیمت بین فروش و خرید منتفع میشود.
مالکان جهت تشویق متقاضیان به فروش تعهدی، هنگام ثبت درخواست خود در سامانه تامین، نرخ تشویقی نیز تعیین مینمایند. در سررسید قرارداد یا هنگام تسویه قرارداد فروش تعهدی، مالک به میزان نرخ تشویقی، از سود حاصل از فروش سهام تعهدی که در سپرده بانکی یا صندوق های قابل معامله با درآمد ثابت، سرمایهگذاری شده است، به متقاضی پرداخت میکند. درواقع متقاضی علاوه بر سود حاصل از کاهش قیمت، از سود ناشی از نرخ تشویقی نیز بهرهمند میشود که همانند مالک سود متقاضی نیز از دو محل در نظر گرفته می شود.
چنانچه برای سهامی که مالک در اختیار متقاضیان قرار داده است، سود تقسیمی در نظر گرفته شود، مالک میتواند به میزان این سود، از وجوه حاصل از فروش تعهدی، از حساب عملیاتی خود برداشت نماید. درواقع در فروش تعهدی، مالک میتواند سریع و راحت به سود تقسیمی سهام خود نیز دست یابد.
منبع:از مجموعه معامله گر منظم
نویسنده:مارک داگلاس